Gwasanaeth arbennig yng Nghaerdydd yn gweld Eglwys Efengylaidd Lwtheraidd Ynysoedd Ffaro yn ymuno â Chymundeb Porvoo

Heddiw, mae aelodau Cymundeb Porvoo yn ymgynnull yn Eglwys Dewi Sant, Caerdydd, i ddathlu cynnwys Eglwys Lwtheraidd Efengylaidd Ynysoedd Ffaro yn y gymundeb. Mae’r aliniad ffurfiol hwn yn cael ei nodi yn ystod Cynhadledd Ddiwinyddol Porvoo, sy’n cael ei chynnal rhwng 7–9 Hydref 2025, gyda’r thema: “1700 mlwyddiant Credo Nicea (Cyngor Nicea, 325)”.

Sefydlwyd Cymundeb Porvoo gyntaf yn 1992 yng Nghadeirlan Porvoo, Y Ffindir, lle daeth eglwysi Anglicanaidd a Lwtheraidd ynghyd i lofnodi’r datganiad a rhannu cymundeb. Mae’r enw Cymundeb Porvoo nid yn unig yn adlewyrchu’r diwrnod arwyddocaol hwn, ond hefyd yn cynrychioli ymrwymiad i undod, cymdeithas, ac adferiad ar draws yr eglwys ehangach.

Mae Cymundeb Porvoo yn gymundeb o 15 eglwys Anglicanaidd ac Efengylaidd Lwtheraidd yn Ewrop. Sefydlwyd y gymundeb yn 1992 drwy gytundeb diwinyddol o’r enw Datganiad Cyffredin Porvoo. Mae hwn yn cynnwys Datganiad Porvoo (wedi’i atgynhyrchu yn yr atodiad) sy’n galluogi cymundeb llawn rhwng ac ymhlith yr eglwysi hyn. Yn ymarferol, mae hyn yn golygu bod aelodau o eglwys y Ffaroes yn cael eu cydnabod fel aelodau llawn wrth ymweld ag unrhyw eglwys Porvoo arall. Er enghraifft, gallai aelod o Eglwys Cymru fynychu gwasanaeth neu dderbyn Cymun Sanctaidd yn Ynys yr Iâ, Norwy, neu Sweden, a chael eu derbyn yn llawn fel rhan o’r gynulleidfa honno, ac i’r gwrthwyneb. Llofnododd yr Eglwys yng Nghymru Ddatganiad Porvoo yn 1995, yn dilyn penderfyniad Corff Llywodraethu ar 28 Medi 1995 ac fe’i sefydlwyd yng nghyfansoddiad Cymru drwy’r Canon Datganiad Porvoo 1995.

Ar hyn o bryd, mae gan Eglwys Lwtheraidd Efengylaidd Ynysoedd Ffaro 41,729 o aelodau, sy’n cynrychioli 77% o boblogaeth Ynysoedd Ffaro (2023). Mae ganddi un esgob, un deon cadeirlan, 27 o offeiriaid, 61 o eglwysi a chapeli, a 16 o blwyfi. Esgob (Biskupur) Ynysoedd Ffaro yw’r Parchedig Iawn Jógvan Fríðriksson.

Hyd yma, nid oedd Eglwys Lwtheraidd Efengylaidd Ynysoedd Ffaro yn gallu ymuno â Chymundeb Porvoo oherwydd ei goruchwyliaeth hanesyddol o dan Deyrnas Denmarc. Yn 2007, enillodd yr eglwys annibyniaeth lawn ac ers hynny mae wedi cryfhau ei strwythurau, gweinidogaethau, arweinyddiaeth esgobol, a thraddodiadau.

Yn awr, gan gyflawni dyhead hir sefydlog, mae eglwys Ynysoedd Ffaro yn ymuno’n ffurfiol â Chymundeb Porvoo.

Dywedodd Ovi Brim, Deon yr Eglwys Efengylaidd a Lutheraidd yn Ynysoedd Ffaro “Rwy’n credu ei fod yn ddatganiad o bwys mawr. Mae’n gydnabyddiaeth o’n gwaith yn y weinidogaeth. Mae’n arwyddocaol iawn gan ein bod bellach wedi dod yn aelodau o gorff mawr – corff Crist – ac mae’r gwasanaeth hwn yn symbol o hynny heddiw”.

Ymhlith eglwysi aelod Cymundeb Porvoo mae’r Eglwys yng Nghymru, Eglwys Loegr, Eglwys Esgobol yr Alban, ac Eglwys Iwerddon, sydd oll wedi croesawu Eglwys Lwtheraidd Efengylaidd Ynysoedd Ffaro i’r gymundeb, gan nodi cam arwyddocaol tuag at undod eglwysi Ewrop, rhai a allai ddweud, yn fwy nag erioed.